یک قرآن تاریخی که زمان آن به دو قرن پیش می رسد پس از اسید زدائی و برخی باز سازی ها غیرضروری توسط یک مرمتگر کاغذ، با هیبت جلد چرمی نو به موزۀ مدرس برگردانده شد و جلد اصلی و آسیب دیدۀ پیشین را هم که به نظر غیر کاربردی تشخیص داده شده بود و جدا کرده و در یک لفاف پس داده بودند.گرچه که من به دلیل سابقۀ بیماری آسم و بکارگیری اسیدهای آلی در مرمت کاغذ نتوانستم به این حیطه وارد شوم اما همیشه با قدردانی به دوستان متخصص ام که در این رشته سرآمد و متخصص اند می نگرم، که این بار با دیدار این جلدهای جدا و کنارگذاشته شده که ماهیت شان ناشناخته بود، در این هیبت سالخورده و نادیده انگاشته شده بار سوگ انگیزی را انتقال می داد که مرا برآن داشت تا به این دو پیکره بیشتر نزدیک شوم.
این دو جلد گرفتار در یک لایۀ ضخیم و تیره هستند که در اولی بخش بالائی آن نیز به مرور گسیخته شده و از میان رفته است. و در میان این فضای تاریک، سوسوهائی ازطرح و نقش حضور خود را محو و اندک می نمایانند و منصفانه نیست به صرف مجهول بودن روش کار درمان بازنمایانۀ شان، کنار گذاشته شوند. که البته نشان یک کار بازاری است نه آن چه که متخصصان انجام می دهند.
حدود یک هفته روش های گوناگون فیزیکی و شیمیائی را آزمودم تا آن که روشی با کم ترین اعمال فیزیکی / مکانیکی و بیشتر شیمیائی راه گشا شد.
با ساخت حلال مؤثر بر قشرپوششی تیره که ترکیبی از روغن بذرک دیرینه شده (لینوکسین) و لاک الکل غشاء شده است با روش آماس دهی موضعی، لایۀ سنگین روئی سبک و به محض رسیدن به لایۀ رنگ متوقف و برداشته می شد. مراحل بالا خلاصۀ تصویری حذف لایۀ تیره از روی جلد قرآن است.
تمامی مستندات نگهداری شده در این خانه موزه، زیر نظر کارشناسان خبره تحت مدیریت خانم دکتر میترا اعتضادی از اساتید برجسته این رشته تخصصی در کشور انجام میگردد.
خانه موزه شهید مدرس
جلد دیگر که با همان روش باز زنده شد و نقوش ساده اما پر تکاپوی آن از پس سالیان دراز و لایۀ تیره ای که روزی نگهدارنده و محافظ بود و اکنون ناکارا دوباره پدیدار گردید، تا یادآور شود که مرمت نه کنارافکندن بخشی از یک اثر، بنا به ناتوانی درک روش درمان و جایگزینی با مادۀ امروزی در بی سلیقه ترین انتخاب است بلکه حس مسئولیتی است در قبال اصالت و ماهیت تاریخی و ساختاری اولیۀ آن.
– میترا اعتضادی شهریور 98 موزۀ مدرس
مقایسه پشت جلد, پیش و پس از بازیابی
مقایسه جلد, پیش و پس از بازیابی